BAHASA JAWA X
SEMESTER 1
Bab 1: Tembang Macapat
Materi:
-
Jenis-jenis tembang macapat: Maskumambang, Mijil, Kinanthi, Sinom, dll.
-
Ciri-ciri tembang (guru lagu, guru wilangan, watak tembang)
-
Fungsi tembang dalam budaya Jawa
-
Contoh teks dan makna isi tembang
-
Tembang Kinanthi → watak: lemah lembut, kasih sayang
Bab 2: Pawarta (Berita)
Materi:
-
Pengertian pawarta: kabar/informasi singkat penting
-
Struktur teks pawarta: irah-irahan, ledekan, isi pawarta
-
Unsur berita: 5W+1H (sapa, apa, kapan, ing endi, kepriye, lan napa)
-
Contoh nulis lan maca pawarta nganggo basa Jawa krama lugu
Bab 3: Paribasan, Bebasan, Lan Saloka
Materi:
-
Paribasan: ungkapan tetap (contoh: alon-alon waton kelakon)
-
Bebasan: ungkapan kias tanpa arti harfiah (contoh: adhang-adhang wetan)
-
Saloka: pepatah yang berisi nasihat moral
-
Fungsi dan penggunaan dalam komunikasi
-
Latihan ngerteni teges lan
Bab 4: Carita Rakyat
Materi:
-
Pengertian carita rakyat: legenda, mite, dongeng
-
Struktur carita rakyat: bubuka, isi, panutup
-
Ciri-ciri basa naratif (basa ngoko alus)
-
Nilai-nilai karakter ing carita rakyat
-
Contoh: legenda Banyuwangi, Ande-Ande Lumut
Bab 5: Tata Krama lan Unggah-Ungguh Basa
Materi:
-
Jenis unggah-ungguh basa Jawa:
-
Ngoko lugu
-
Ngoko alus
-
Krama lugu
-
Krama alus
-
-
Tata krama miturut umur, pangkat, lan kekerabatan
-
Penggunaan basa Jawa sesuai konteks lawan bicara
-
Contoh dialog nganggo unggah-ungguh sing bener
Bab 6: Geguritan
Materi:
-
Pengertian geguritan: puisi Jawa tradisional
-
Ciri-ciri geguritan: guru lagu, guru wilangan, tema, watak
-
Unsur geguritan: rasa, wirama, imajinasi, amanat
-
Contoh geguritan tema lingkungan, pendidikan, budaya
-
Latihan nyipta lan maca geguritan
Bab 7: Crita Inspiratif (Cerita Inspiratif)
Materi:
-
Pengertian crita inspiratif: cerita sing menehi semangat lan piwulang
-
Struktur: bubuka, isi crita, panutup (pesan moral)
-
Ciri-ciri: tokoh utama, konflik, penyelesaian, inspirasi
-
Contoh crita inspiratif nganggo basa Jawa krama alus
-
Latihan nulis crita inspiratif cendhak
Bab 8: Pidato (Atur Pamedar Sabda)
Materi:
-
Unsur pidato: pambuka, isi, panutup
-
Struktur lan teknik atur pamedar sabda
-
Basa pidato: krama lugu / alus gumantung audiens
-
Tema: pendidikan, lingkungan, budaya, agama
-
Contoh teks pidato sederhana
Bab 9: Drama Basa Jawa
Materi:
-
Unsur-unsur drama: lakon, tokoh, dialog, setting
-
Naskah drama sederhana nganggo basa Jawa
-
Tata cara pentas drama: ekspresi, intonasi, gerak
-
Latihan: nulis naskah lan maine drama kelompok
-
Tema: pendidikan, sosial, budaya
Bab 10: Crita Wayang
Materi:
-
Sejarah ringkes wayang purwa
-
Tokoh-tokoh penting: Pandhawa, Kurawa, Semar, dll.
-
Nilai-nilai karakter ing crita wayang
-
Cerita populer: Baratayuda, Dewa Ruci, Wahyu Makutharama
-
Nonton lan nyritakake crita wayang nganggo basa Jawa.
Comments
Post a Comment