BAHASA JAWA X

 SEMESTER 1


Bab 1: Tembang Macapat

Materi:

  • Jenis-jenis tembang macapat: Maskumambang, Mijil, Kinanthi, Sinom, dll.

  • Ciri-ciri tembang (guru lagu, guru wilangan, watak tembang)

  • Fungsi tembang dalam budaya Jawa

  • Contoh teks dan makna isi tembang

  • Tembang Kinanthi → watak: lemah lembut, kasih sayang

Bab 2: Pawarta (Berita)

Materi:

  • Pengertian pawarta: kabar/informasi singkat penting

  • Struktur teks pawarta: irah-irahan, ledekan, isi pawarta

  • Unsur berita: 5W+1H (sapa, apa, kapan, ing endi, kepriye, lan napa)

  • Contoh nulis lan maca pawarta nganggo basa Jawa krama lugu

Bab 3: Paribasan, Bebasan, Lan Saloka

Materi:

  • Paribasan: ungkapan tetap (contoh: alon-alon waton kelakon)

  • Bebasan: ungkapan kias tanpa arti harfiah (contoh: adhang-adhang wetan)

  • Saloka: pepatah yang berisi nasihat moral

  • Fungsi dan penggunaan dalam komunikasi

  • Latihan ngerteni teges lan 

    Bab 4: Carita Rakyat

    Materi:

    • Pengertian carita rakyat: legenda, mite, dongeng

    • Struktur carita rakyat: bubuka, isi, panutup

    • Ciri-ciri basa naratif (basa ngoko alus)

    • Nilai-nilai karakter ing carita rakyat

    • Contoh: legenda Banyuwangi, Ande-Ande Lumut

Bab 5: Tata Krama lan Unggah-Ungguh Basa

Materi:

  • Jenis unggah-ungguh basa Jawa:

    • Ngoko lugu

    • Ngoko alus

    • Krama lugu

    • Krama alus

  • Tata krama miturut umur, pangkat, lan kekerabatan

  • Penggunaan basa Jawa sesuai konteks lawan bicara

  • Contoh dialog nganggo unggah-ungguh sing bener


SEMESTER 2

Bab 6: Geguritan

Materi:

  • Pengertian geguritan: puisi Jawa tradisional

  • Ciri-ciri geguritan: guru lagu, guru wilangan, tema, watak

  • Unsur geguritan: rasa, wirama, imajinasi, amanat

  • Contoh geguritan tema lingkungan, pendidikan, budaya

  • Latihan nyipta lan maca geguritan

Bab 7: Crita Inspiratif (Cerita Inspiratif)

Materi:

  • Pengertian crita inspiratif: cerita sing menehi semangat lan piwulang

  • Struktur: bubuka, isi crita, panutup (pesan moral)

  • Ciri-ciri: tokoh utama, konflik, penyelesaian, inspirasi

  • Contoh crita inspiratif nganggo basa Jawa krama alus

  • Latihan nulis crita inspiratif cendhak

Bab 8: Pidato (Atur Pamedar Sabda)

Materi:

  • Unsur pidato: pambuka, isi, panutup

  • Struktur lan teknik atur pamedar sabda

  • Basa pidato: krama lugu / alus gumantung audiens

  • Tema: pendidikan, lingkungan, budaya, agama

  • Contoh teks pidato sederhana

Bab 9: Drama Basa Jawa

Materi:

  • Unsur-unsur drama: lakon, tokoh, dialog, setting

  • Naskah drama sederhana nganggo basa Jawa

  • Tata cara pentas drama: ekspresi, intonasi, gerak

  • Latihan: nulis naskah lan maine drama kelompok

  • Tema: pendidikan, sosial, budaya

Bab 10: Crita Wayang

Materi:

  • Sejarah ringkes wayang purwa

  • Tokoh-tokoh penting: Pandhawa, Kurawa, Semar, dll.

  • Nilai-nilai karakter ing crita wayang

  • Cerita populer: Baratayuda, Dewa Ruci, Wahyu Makutharama

  • Nonton lan nyritakake crita wayang nganggo basa Jawa.


Comments

Popular Posts